ساحه کاری و وظایف اداره عالی تفتیش را ماده های چهارم، پنجم و شانزدهم قانون اداره عالی تفتیش تشکیل میدهد که در ذیل ارایه می‌گردد.

اداره مسؤول

ماده چهارم:

اداره عالی تفتیش، عالی ترین مرجعی است که انواع تفتیش های شامل این قانون را در مراجع مندرج ماده پنجم این قانون به صورت مستقلانه، مسؤولانه وبی طرفانه در حدود احکام قوانین و با رعایت معیار های سازمان بین المللی ادارات عالی تفتیش(INTOSAI)که مخالف شریعت اسلامی نباشد، انجام میدهد.

تفتیش مراجع

ماده پنجم:

• اداره عالی تفتیش، صلاحیت تفتیش مراجع ذیل را دارا میباشد:
• ادارات مربوط به ریاست الوزراء.
• دارانشاء های قوه مقننه.
• آمریت عمومی اداری قوه قضائیه.
• اداره سارنوالی.
• واحد های ادارات مرکزی و محلی و ادارات مربوط به آن ها در داخل و خارج از کشور.
• ریاست های عمومی دارای تشکیل و بودجه مستقل.
• کمیسیون ها.
• شاروالی ها.
• تصدی ها، شرکت های دولتی و مختلط که دولت در آن سهم داشته باشد.
• جمعیت هلال احمر افغانی( سره میاشت).
• سایر مراجعی که پول یا دارایی عامه را در اختیار داشته یا از آن استفاده می نمایند.
• اداره عالی تفتیش میتواند علاوه بر مراجع مندرج فقره(1) این ماده، سایر مراجع را بر اساس پروتوکول ها و موافقتنامه های که در بدل امتیاز مالی با آن ها عقد می کند، مطابق معیار ها و شرایط پروتوکول یا موافقتنامه تفتیش نماید.
• امتیاز مالی مدرج فقره(2) این ماده به حساب واردات دولت، تحویل بانک میگردد.
• وزارت مالیه مکلف است، مصارف تفتیش مندرج فقره(2) این ماده را مطابق پیشنهاد اداره عالی تفتیش، اختصاص و تامین نماید.

وظایف و صلاحیت های اداره عالی تفتیش.

ماده شانزدهم:

اداره عالی تفتیش دارای وظایف و صلاحیت های ذیل میباشد:

• طرح،ترتیب، تصویب و منظوری پلان های تفتیش و تطبیق آنها.
• اجرای تفتیش مطابق احکام این قانون.
• شناسایی فعالیت های غیر قانونی، غیر اقتصادی، غیر مفید و سایر فعالیت های نادرست مالی و حسابی ادارات دولتی و سایر مراجع که پول یا دارایی عامه را در اختیار داشته ویا از آن استفاده می نمایند. وسفارش اصلاح نواقص آنها.
• ارایه مسوده نتایج تفتیش جهت اخذ نظر مرجع تحت تفتیش.
• حصول اطمینان از اقتصادیت، موثریت و کارایی فعالیت های ادارات دولتی و سایر مراجعی که پول ویا دارایی عامه را در اختیار داشته و یا از آن استفاده می نمایند.
• ابلاغ نتایج تفتیش به مرجع مربوط جهت تطبیق.
• سفارش یافته های تحصیل و بیرون نویسی های مالی مندرج گزارش تفتیش به ریاست الوزراء.
• توظیف یااستخدام اشخاص از بیرون اداره عالی تفتیش در موارد خاص با در نظر داشت تخصص، تجربه و تفویض صلاحیت تفتیش به آنها.
• رعایت معیار های اجرایی تفتیش، مصوب سازمان بین المللی ادارات عالی تفتیش(INTOSAI) که مخالف شریعت اسلامی نباشد، با در نظر داشت این قانون.
• ترتیب و تنظیم مستقلانه بودجه اداره عالی تفتیش.
• رسیدگی به اطلاعات واصله در عرصه های کاری اداره عالی تفتیش از طریق مراجع دولتی و رسانه های همگانی مطابق طرزالعمل مربوط.
• نشر گزارش های تفتیش مطابق ماده بیست و ششم این قانون.
• عقد پرتوکول های همکاری با ادارات مشابه تفتیش کشور های متحابه و سازمان های ملی و بین المللی مطابق اسناد تقنینی مربوط.
• استخدام کارکنان اداره عالی تفتیش مطابق سند تقنینی و طرزالعمل مربوط.
• پیشنهاد تعدیل احکام اسناد تقنینی مربوط به امور مالی، حسابی و اداری به مرجع ذیصلاح و یا سفارش در مورد تعدیل اسناد تفنینی.
• همکاری با مراجع عدلی و قضایی در تعقیب عدلی در صورت تقاضا.
• ارزیابی سیستم کنترول داخلی ادارات دولتی به شمول ادارات تفتیش داخلی.